Kişinin yaşadığı toplum zarfında kıymeti olan , kabiliyet, tasarruf ve özge davranış biçimlerini geliştirdiği proseslerin tüyönetmen.
Yetişek, önceden saptanmış esaslara göre insanların davranışlarında belirli gelişmeler sağlamlamaya yarayan planlı etkisinde bırakır sürecidir.
Yetişek; ferdin davranışlarındaki yaşantısı aracılığıyla kasıtlı olarak ve isteyerek değfiilme meydana getirme sürecidir.
Görüldüğü üzere eğitimin bir çok teşhismı bünyelabilmektedir. Fakat, hasetmüzde çoğunlukla yeğleme edilen teşhism:
“Ferdin davranışında, kendi yaşantısı aracılığıyla ve kasıtlı olarak mergup yönde( eğitimin amaçlarına şık ) değfiilme meydana getirme sürecidir.” Şeklindedir.
Bu teşhis göre;
· Yetişek bir prosestir.
· Yetişek sürecinde, ferdin davranışlarının mergup yönde değfiiltirilmesi amaçlanmaktadır.
· Davranışlarındaki değfiilme kasıtlı olarak gerçekleştirilmektedir.
· Yetişek sürecinde ferdin kendi yaşantıları esastır.
EĞİTİMİN SÜRECİ
Eğitimin üç gerçek öğesi vardır.
1. Fakatç
2. Öğretme ve öğrenme etkinlikleri
3. Bileğerlendirmeler
Yetişek amaçla başlar, öğretme-öğrenme etkinlikleriyle devam fiyat ve kıymetlendirme ile son bulur. Sürecin bu mantığı tüm kültürler sinein bire birdır. Fakatçların içinde ne olduğu ve öğrenme sinein kullanılan öğretme şekilleri kültürden kültüre göre değfiilebilir, lakin sürecin doğbeyı değfiilmez.
Yetişek kapsamı ve teşhismlanması açısından çok geniş bir kavramdır. Gün boyunca biryoğun filozof ve terbiyeci, eğitimin ne evetğuna dair farklı farklı teşhismlamalarda bulunmuştur. Hasetmüzde ise eğitimin kabul edilen ölçünlü teşhismı şudur: Yetişek, ferdin davranışlarında kendi yaşantıları aracılığıyla kasıtlı olarak istendik davranış değfiilikliği meydana getirme sürecidir. Bu teşhismlama ekseninde eğitimin umumi hatları çizilebilir. Bu teşhismlamanın zarfında eğitime dair bazı önemli kavramlar vardır. Özellikle “kendi yaşantıları aracılığıyla”, “kasıtlı olarak”, “istendik davranış değfiilikliği” ve “müddetç” üzere kelimeler eğitimin anne taşlarıdır.
Yetişek, benibeşer sinein yaşam boyu devam eden bir prosestir ve davranışlarda başkalık meydana getirir. Bu davranış değişiklikleri ise ferdin kendi tecrübelerine dayanır. Davranış değişiklikleri istendik kısaca beklentilere ve hedeflere şık olabileceği üzere istenmedik yönde de gelişebilir. Yetişek sürecinin fiilletilmesi ise kasıtlı kısaca programlı ve programlı olabileceği üzere gelişigüzel de olabilir. Kasıtlı olarak yapılan eğitime formal terbiye, gelişigüzel yapılan eğitime ise informal terbiye denir. Henüz açıklayıcı bir örnek verirsek okul, dershane, terbiye merkezleri üzere mekânlarda maruz terbiye formal; ferdin kendi çevresinden edinmiş olduğu ve planlı programlı olmayan terbiye ise informal eğitidir. Kısaca terbiye yalnızca okullardaki öğrenmelerle sınırlı değildir.
Yetişek Türleri
Yetişek türlerine göre sınıflandırıldığında formal ve informal terbiye yapmak üzere dü tür ortaya çıkar. Formal terbiye okullarda ya da kurumlarda belirli bir çekim ve yetişek çerçevesinde gerçekleştirilir ve bu terbiye tipinin belirli bir amacı vardır. Bu düzende terbiye süreci yönetimsel bir kadro ve eğitmenler aracılığıyla planlanır. İnformal terbiye ise otomatik gelişen ölçüsüz ve programsız yapılan eğitimdir ki birey bu eğitimi sosyal çevresinden gizil olarak edilir.
Yetişek Sistemi
Yetişek, bir yol olarak ele allıkındığında ise terbiye sisteminin üç gerçek ögesi bulunmaktadır: Bunlar kaynaklar, prosesler ve çıktılardır. Eşme; eğitimin beslendiği öğretmen, öğrenci, bina, tesisat, maliyet, personel üzere fiziki unsurlardır. Müddetç; okul zarfında meydana gelen dersler, öğrenme yaşantıları ve ders aktiviteleridir. Çıktılar ise bireyde mütehassıslık, yeterlilik, yetki, sınav neticeları üzere mergup davranış değfiiliklikleridir.